Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest betreffende een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep met 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in acht departementen met zo veel geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement met Texel
het departement betreffende de Amstel
het departement betreffende een Delf
Daarnaast lagen tevens dit departement aangaande een Schelde en Maas en dit departement over de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de nieuwe rangschikking niet en na de instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld overeenkomstig de oude gewestelijke grenzen met Holland. In 1806 werden het Bataafs Gemenebest vernieuwen via het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland voor het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden betreffende een Maas.
Na een Fransen einde 1813 uit Nederland gevlucht waren, bleef de ordening aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet met 29 maart 1814 werden een departementen vervangen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden over de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Van Maanen werd in een grondwetcommissie nog een benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werd door een rest betreffende een commissie verworpen.[twee]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour over Friesland tot Holland, maar een deel betreffende Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werden verder het laatste Hollands Brabant, het Land met Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 een grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde een dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate vanwege Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat aangaande Amsterdam en drong men aan op het herstel betreffende een verdeling zoals deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Hier werd echter niet aan tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel betreffende een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake betreffende ons samenvoeging met een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk dat deze regelen betreffende een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en ons deel over Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via remedie met een Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in het noorden via remedie met een Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en in vroegere tijden dit IJ) waarom niet meer weten mits grens fungeert.
Ten zuiden over het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol en daarnaast dit Gooi, evenals ons dichtbevolkt gebied, maar met een landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en niet geheel vlak).
Ten noorden over dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de stad Alkmaar. Er bevinden zich in het deel betreffende de provincie verder landelijker gebieden: Waterland, een grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in het noorden een Kop betreffende Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het kijk hier waddeneiland Texel.
De westkust met een provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen beroemde badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar een duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De regio tussen Haarlem, Velsen (aan allebei de zijden met het Noordzeekanaal), klik om meer te lezen Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel van Kennemerland vormt een IJmond, met een Hoogovens en overige industrie: het kan zijn het westelijk gebied met het Noordzeekanaal, betreffende zodra middelpunt de haven en sluizen over IJmuiden. Ten noorden met Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op een noordpunt betreffende dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tevens veerhaven wegens Texel.
Met de oostkust liggen historische steden wanneer Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en tevens het eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan het IJ (heb je ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende de daarin, alang vervolgens niet Check dit uit via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te beluisteren, omdat op deze plaats veel Amsterdammers wonen. Een meeste kenmerkende dialecten vindt men op dit platteland. Hoe noordelijker men komt, op welke manier meer dit lokale dialect aangaande een standaardtaal afwijkt; vooral dit Tessels en het Wierings beschikken over een enorm eigen karakter.
Precies als in overige dialectgebieden kan zijn ook in Noord-Holland sprake met een teruggang met de dialecten. Toch bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse alsnog heel doorgaans gesproken. Verschillende dialecten, zoals dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds ons barrière en dat blijkt verder uit de dialecten. De dialecten ten noorden betreffende dit IJ zijn een meeste afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden met het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op een dialecten over Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls als Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- wanneer Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in een Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond of een Waddeneilanden beschikken over ons heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten enorm conservatief gebleven, waar ze zich op overige punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daarom zeer scherp aangaande een omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
Een indeling aangaande een dialecten boven dit IJ kan zijn problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in de taalwetenschap. Vaak is op een verwantschap betreffende dit Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben veel geniepig betreffende dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden een Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit dit nooit absoluut kunnen vernieuwen, opdat Friese vormen en constructies alsnog Noord Holland voortleven in een dialecten. Ofschoon die theorie heel wat aanhang bezit, is ze door andere taalkundigen betreffende een hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn ons overheids-NV, gesticht op 5 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland als enige aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht aangaande de besturen aangaande de recreatieschappen voor de ontwikkeling, aanleg, het beheer en onderhouden betreffende 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan een paar omvangrijke nationale parken: dit Nationaal Park Duinen met Texel (een gehele westzijde met Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook bestaan daar in Noord-Holland ons tiental verschillende via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (met Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland nog vele verschillende vollere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, dit Naardermeer, dit Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel over het thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn van dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort